ΣΤΗΝ ΑΡΕΝΑ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΩΝ

Η σημερινή συγκυρία διακρίνεται από μια υψηλή σύγκρουση συμβολισμών και αναπαραστάσεων. Η νέα πολιτική διαχείριση έχει κτίσει το κοινό της, έχει βρει το ακροατήριο της στη συσπείρωση των κοινωνικών μπλοκ της εθνικοφροσύνης και της νομιμοφροσύνης και πλέον επιχειρεί να επιβάλει την αισθητική της παντού ώστε να εκπληρώσει τον επιπλέον διακηρυγμένο στόχο της: την εξάλειψη κάθε ίχνους της αποκαλούμενης και ως μετά-πολιτευτικής πολιτικής ηγεμονίας της αριστεράς. Το αποτέλεσμα; Να οδεύουμε προς ολοταχώς προς μια κοινωνία στα πρότυπα της αισθητικής αρκετά παλιότερων δεκαετιών, δεκαετιών όπου κυριαρχούσε η αισθητική του μικροαστικού καθωσπρεπισμού, δεκατιών οπώς αυτή του ’50 και του Νόμου 4000.

Η αυστηρή αστυνομική επόπτευση των χώρων θεάματος και διασκέδασης, η πολιτική κάλυψη σε όλες τις περιπτώσεις ακραίας αστυνομικής αυθαιρεσίας και κατάχρησης εξουσίας, ακραίας ακόμα και για τα συντηρητικά αντανακλαστικά, οι δηλώσεις πολιτικών προσώπων περί υιοθέτησης αυστηρού νομοθετικού πλαισίου όσον αφορά τον ενδυματολογικό κώδικα στα σχολεία, η διαρκής δημοσιογραφική κάλυψη της καλαισθησίας των κυβερνητικών στελεχών σε αντίθεση με τη μπανάλ αισθητική των προηγούμενων, η μόνιμη επωδός περί επιστροφής στην κανονικότητα, η ανάγκη επιβεβαίωσης του τρίπτυχου Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια, επιβεβαιώνουν ότι ζούμε σε μια εποχή οπισθοχώρησης ακόμα και του mainstream προοδευτικού χώρου με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό. Και δυστυχώς αυτό σημαίνει μεταξύ άλλων ότι η συντήρηση κερδίζει έδαφος, ένα έδαφος που θεωρούσαμε αυτονόητο, εξασφαλισμένο και εκτός κινδύνου έχοντας ξεχάσει ότι ο κοινωνικός ανταγωνισμός δεν αφορά αποκλειστικά ζητήματα ταξικής ατζέντας αλλά και ζητήματα που άπτονται αξιακών και ηθικών συγκρούσεων.

Ο κοινωνικός πόλεμος επομένως είναι και μια διαρκή μάχη ανάμεσα σε σημεία, μια σύγκρουση δηλαδή συμβολισμών μέσα από την οποία αναμετριώνται εικόνες, νοήματα και σημασίες για να κερδίσουν χώρο στο κοινωνικό πεδίο. Σε αυτή τη σύγκρουση κάθε πλευρά αναζητά το δικό της αφήγημα και προσπαθεί να το ισχυροποιήσει μέσα από τη δράση της στο δημόσιο χώρο, την οποία και διαφημίζει ακριβώς ως προϊόν πολιτικής συνέπειας.

Το αφήγημα των κρατούντων σήμερα είναι η με κάθε μέσο τήρηση της τάξης και της νομιμότητας και η επαναφορά της κανονικότητας. Μιας κανονικότητας όπου η εξουσία θα επιβεβαιώνει την παρουσία της παντού ακόμα και αν αυτό προϋποθέτει ότι ο Δήμος της πρωτεύουσας θα χρησιμοποιεί μέρους του Προϋπολογισμού για να στέλνει καθημερινά συνεργεία καθαρισμού συνοδεία ειδικών δυνάμεων της αστυνομίας να καθαρίζει μάρμαρα στην ίδια πλατεία. Κομμάτι της ίδιας λογικής είναι και η μάχη των εορταστικών στολισμών στην ίδια πλατεία που αναμένεται να καταλήξουν σε μια ακόμα γκροτέσκα αστυνομική επιχείρηση στην οποία θα ξαναδούμε αστυνομικές δυνάμεις να φρουρούν Χριστουγέννιατικα δέντρα. (“Ο φόβος τώρα των Αρχών, όσο απλοϊκό και αν ακούγεται, είναι τα χριστουγεννιάτικα δέντρα στο κέντρο της πρωτεύουσας και οι χριστουγεννιάτικες εκδηλώσεις.
Χαρακτηριστική είναι η φράση αξιωματικού της ΕΛΑΣ:
«Προσέξτε να μη δούμε φωτογραφίες με χριστουγεννιάτικα δέντρα να φλέγονται ” http://www.bloko.gr/2019/12/blog-post_210.html?m=1)

Οι εκκενώσεις των κατάληψεων υπάγονται και αυτές στο ίδιο αφήγημα περί αναγκαιότητας εξαφάνισης κάθε εστίας ανομίας. Δίοτι και αυτό είναι ζήτημα μεταξύ άλλων αισθητικής και ευπρέπειας όπως πρόσφατα τόνισε ο Δήμαρχος Βόλου Αχιλέας Μπέος ( “Δώσανε 15 εκατ. ευρώ για την ανακατασκευή του κτιρίου στην πίσω πλευρά και δεν άγγιξαν την μπροστινή, επειδή έχουν κάνει κατάληψη οι κοπρίτες. Περνά από μπροστά ο κόσμος και βλέπει βρακιά και κάλτσες να κρέμονται.” https://www.taxydromos.gr/m/m_article.php?id=352833)

Οι δηλώσεις τοπικών αρχόντων και πολιτικών αξιωματούχων δείχνουν πως βασικό κομμάτι της αντίληψης τους για την κανονικότητα κατέχει η αισθητική της Τάξης. Η ύπαρξη Τάξης πρέπει διαρκώς να επιβεβαιώνεται σε κάθε δρόμο, σε κάθε πλατεία, σε κάθε στενό μέσα από την αισθητική ελέγχου, επιτήρησης και αποστείρωσης. Κάμερες, στρατιωτικοποιημένες αστυνομικές δυνάμεις, φωτισμένες πλατειές, πάρκα, δρόμοι και ηχητικά εφέ αστυνομικών σειρήνων, βόμβων ελικοπτέρου, διαβιβάσεων ασυρμάτων.

Όταν η κατάσταση γίνεται τόσο ασφυχτική, τόσο πνιγηρή, τόσο φαινομενικά μη αναστρέψιμη ο εικονοκλαστικός χουλιγκανισμός φαίνεται μονόδρομος. Κάθε πράξη σε αυτά τα πλαίσια, όσο μικρή ή μεγάλη κι αν είναι, τραυματίζει την αισθητική της κυριαρχίας. Τραυματίζει το αφήγημα ότι η εξουσία είναι -ή ότι δύναται να είναι- παντού, και ανατρέπει την εικόνα της παντοδυναμίας της και της δυνατότητας εξασφάλισης της Τάξης. Ακόμα την καθιστά και αποτυχημένη εξωθώντας την σε ακόμα πιο ακραία μέτρα που θα τη γελοιοποιήσουν αποκαλύπτωντας ότι είναι “γυμνή”, αναγκάζοντας την σε σπασμωδικές κινήσεις που θα προκαλέσουν ευρύτερη κοινωνική πόλωση.

Αν κυρίαρχη στρατηγική τους είναι να χτυπούν σκληρότατα κάθε μικρή εκδήλωση αταξίας για να προλάβουν μην εξελιχθεί σε κύμα (θεωρία σπασμένων τζαμιών), μάλλον απαιτείται από τη δική μας πλευρά το ακριβώς ανάποδο: μια γεωμετρικά ασύμμετρη ανάπτυξη πρακτικών αταξίας ακόμα και της ελάσσονος έντασης, ακόμα και αν είναι εντελώς εικονοκλαστικές, ακόμα και αν στρέφονται ενάντια σε καθαρά μάρμαρα πλατειών, χριστουγεννιάτικα δέντρα, αστικές υποδομές, ΜΜΜ ή οπουδήποτε μπορεί να ραγίσει η βιτρίνα της κανονικότητας.

Γιατί σε ένα τέτοιο πόλεμο φθοράς δεν νικάνε οι δυνατοί. Νικάνε οι τρελοί και οι ευτυχισμένοι. Όπως άλλοτε.