Η φρίκη της διπλανής πόρτας

Μερικές από τις πιο συγκλονιστικές φωτό του 20ου αιώνα που αφορούν στη φρίκη και τα εγκλήματα του πολέμου έχουν να κάνουν με παιδιά . Παιδιά νεκρά, παιδιά αδυνατισμένα από την πείνα ή ταλαιπωρημένα από φριχτές κακουχίες. Παιδιά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης ή παιδιά με τουμπανιασμένες κοιλιές στην Αφρική. Από τότε που ο φακός μπήκε στη ζωή μας η φρίκη απαθανατίζεται και φτάνει στα δικά μας μάτια από χίλιες διαφορετικές γωνιές του κόσμου. Για να σοκαριστούμε. Για να συγκλονιστούμε. Για να ενδιαφερθούμε. Ή εστω απλώς για ένα πούλιτζερ. Για λίγα φύλα παραπάνω . Για κάποια αύξηση των πωλήσεων. Μερικές φορές ωστόσο έπιασε. Ποιος δε θυμάται την περιβόητη φωτογραφία με το κοριτσάκι στο Βιετνάμ να τρεχει γυμνό και τρομαγμένο μετά το βομβαρδισμό του χωριού του απο αμερικανικές ναπαλμ; Έγινε το σύμβολο του αντιπολεμικού αισθήματος μιας ολόκληρης εποχής. Ποιος ή ποιά έχει μείνει ασυγκίνητος/η με φωτογραφίες από υποσιτισμένα παιδιά στην Αφρική ή παιδιά σκλάβους σε εργοστάσια της Ασίας; μήπως σε ολες αυτές τις περιπτώσεις οι φωτογραφίες είχαν την οποιαδήποτε συναίνεση των παιδιών; μήπως το κοριτσάκι στο Βιετναμ ρωτήθηκε πριν τραβηχτεί φωτογραφία και γίνει παγκοσμίως γνωστό ;
Ασφαλώς ένα θέμα είναι η χυδαία εκμετάλευση του ανθρώπινου πόνου και πένθους. Ένα άλλο όμως ειναι -και πρέπει να παραδεχτούμε- πως στην πραγματικότητα το σοκ αυτή τη φορά είναι πολλαπλάσιο και έχει να κάνει με το γεγονός ότι η καταστροφή αφορά τη δική μας κοινωνική πραγματικότητα. Όχι κάποιο μακρινό Βιετναμ ή Αφρική ή Ασία αλλά ένα προάστιο μια ανάσα δίπλα απο την πορτα μας . Το πραγματικό σοκ είναι ότι τέτοιες καταστροφές είναι λιγότερο φρικτές όταν είναι μακριά μας. Περισσότερο εξωτικές. Για αυτό και οι φωτογραφίες που κυκλοφορούν είναι απλές μαρτυρίες της φρίκης. Ενώ τώρα είναι μαρτυρίες ότι η φρίκη ξέρει που μένουμε και μπορεί να έρθει στη γειτονιά μας. Στην πραγματικότητα είναι το γεγονός ότι δε μπορούμε να διαχειριστούμε αυτήν την πολύ απλη και ωμή διαπίστωση. Συν του ότι τόσες μέρες η εξοικοίωση με τα θύματα στους δέκτες των κάθε λογής οθονών μας , μας έκαναν να τα αισθάνομαστε πιο δικα μας. Και η εικόνα της κατάληξης τους μας συντρίβει επειδή νιώθουμε πως τα γνωρίζαμε.
Αυτό δε σημαίνει πως πρέπει να απενοχοποιηθεί κάθε είδους επικοινωνιακή διαχείρηση των πτωμάτων (μικρών και μεγάλων) και να γενικευτεί ο κανιβαλισμός χωρίς κριτήρια. Απλά ας προβληματιστούμε τι είναι αυτό που πραγματικά μας ενοχλεί τόσο πολύ . Ίσως αν είμαστε ειλικρινείς νιώσουμε άβολα με το τελικό συμπέρασμα.